Jak tworzyć i czytać ułamki po angielsku? Praktyczny przewodnik z przykładami

Ułamki (ang. fractions) stosujemy, żeby mówić o części całości. Możemy podzielić je na:

• ułamki zwykłe (common, vulgar, simple fraction) – 1/3, one third, itd.
• ułamki dziesiętne (decimal fractions) – 1.4, one point four, itd.

Czym są ułamki zwykłe?

Ułamki zwykłe, po angielsku znane jako common fractions, łatwo rozpoznać, ponieważ składają się dwóch części: licznika (ang. numerator), który znajduje się powyżej kreski ułamkowej oraz mianownika (ang. denominator), ale pewnie znane jest Ci to już wszystko z lekcji matematyki w szkole 🙂

Żeby utworzyć ułamki zwykłe w angielskim będzie Ci potrzebna wiedza dotycząca liczebników porządkowych. W telegraficznym skrócie: liczebniki porządkowe to liczebniki jak pierwszy, drugi, trzeci i tak dalej. W angielskim tworzy się je zazwyczaj(!) przez dodanie końcówki –th do liczby, na przykład:

four + th = fourth

Oczywiście istnieją wyjątki jak na przykład first oznaczające pierwszy/a, czy second oznaczające drugi/a, itd.

Więcej na ten temat znajdziesz w artykule o liczebnikach porządkowych.

Oprócz liczebników porządkowych musisz znać również znaczenie tych słów:

• a — angielskim przedimek, który na polski można przetłumaczyć jako jeden (też one),
• half — pół (zwróć uwagę, że w tym słowie iestnieje nieme l, którego nie wymawiamy – [hæf]),
• quarter — oznaczające ćwierć,  jedną czwartą albo 25 centów.

Jak tworzy się ułamki zwykłe w angielskim?

Jeśli zapoznałeś się już z powyższą tabelką przedstawiającą liczebniki porządkowe (first, fifth itd.) tworzenie ułamków zwykłych stanie się banalnie proste.

Weźmy na przykład ułamek “trzy czwarte” (¾). Żeby przetłumaczyć go na angielski, należy najpierw podać liczbę znajdującą się w liczebniku (nad kreską ułamkową) — three, a następnie (i tutaj trochę się sprawa utrudnia) użyć liczebnika porządkowego(!) z liczby, która znajduje się w mianowniku, czyli pod kreską ułamkową — four + th = fourth.

W ten sposób otrzymujemy: three fourth = trzy czwarte.

Pamiętaj też o specjalnych słowach, o których wspomniałem wcześniej: half i quarter — je też można użyć do tworzenia ułamków, np. ¼ po angielsku możemy przeczytać jako one forth (liczebnik porządkowy forth) albo one quarter (dosłownie: jedna ćwierć).

Spójrz na poniższe przykłady ułamków zwykłych:

• ½ –  a/one half – jedna druga (połowa)
• ⅓ – a/one third – jedna trzecia
• ¼ – a/one forth albo a/one quarter – jedna czwarta (ćwierć)
• ⅕ – a/one fifth – jedna piąta
• ⅔ – two third – dwie trzecie
• ¾ – three fourth – trzy czwarte
• ⅘ –  four fifth – cztery piąte
• ⅚ – five sixth – pięć szóstych

Do tworzenia liczb całkowitych z ułamkami stosujemy taką samą konstrukcję jak w polskim:

liczba + and (i) + ułamek

• 1 ½ – one and a half – jeden i pół
• 2 ¼ – two and a quarter – dwa i jedna czwarta
• 3 ⅚ –  three and five sixth – trzy i pięć szóstych
• 5 ⅞ – five and seven eighth – pięć i siedem ósmych

Ułamki dziesiętne

Ułamki dziesiętne (ang. decimal fractions) są na szczęście duuuuużo prostsze.

Żeby stworzyć ułamek dziesiętny w angielskim, musimy pamiętać, że w przeciwieństwie do języka polskiego nie używamy w ułamku dziesiętnym przecinka (1,34), ale kropkę (1.34), którą czytamy jako point. 1.34 po angielsku czytamy więc jako one point three four. Zauważ, że po przecinku każdą cyfrę czytamy oddzielnie (1.34 – one point three four. Nie jako one point thirty-four!).

Pamiętaj też, że w ułamkach dziesiętnych 0 nie czytamy jako zero, ale oh [oʊ] lub nought [nɔːt]

Spójrz na poniższe przykłady:

• 1.6 – one point six
• 5.78 – five point seven eight
• 19.88 – nineteen point eight eight
• 7.509 – seven point five oh nine albo seven point five nought nine