Jak nauczyć się języka obcego?

Co działa, a co nie?

Zacznijmy od tego, co nie działa i dlaczego? Większość z nas zaczyna naukę języka obcego w szkole lub na kursie językowym.

Wygląda to zazwyczaj tak, że dwa, trzy, może cztery razy w tygodniu spędzamy godzinę w ławce z nosem w książce, rozwiązując przeróżne ćwiczenia gramatyczne, odsłuchując nagrań native speakerów itd. Niestety, zazwyczaj takie podejście do nauki jest po prostu nudne. Ja sam nigdy nie byłem jego fanem.

Zapewne masz już przeczucie, że cała ta nauka w szkole i na takich kursach nie wiele Ci da w przyszłości i niestety masz rację… Dlaczego tak jest? Odpowiedź jest prosta. To, czego nas tam uczą, nie ma zazwyczaj wiele wspólnego z tym, czego rzeczywiście potrzebujemy, by opanować język.

Co jest więc potrzebne? By odpowiedzieć sobie na to pytanie, warto przeanalizować, po co tak naprawdę chcemy opanować język obcy. Może by podczas podróży za granicą móc porozmawiać z lokalsami, dogadać się z klientem w pracy, zagadać do tej fajnej dziewczyny/ fajnego chłopaka obcokrajowca.

Powodów jest mnóstwo, ale ich wspólnym mianownikiem jest komunikacja. Na niej należy też się skupić. Znajomość zasad gramatycznych jest super, ale jeśli boimy się odezwać, na nic nam się ona zda. Niestety, głównie na gramatyce i na rozwiązywaniu testów skupia się nasz szkolny system nauczania. Tymczasem, skuteczna nauka języka obcego powinna za podstawę brać komunikację. Brzmi to prosto, ale istnieje jeden mały problem — strach!

1. Strach – największy wróg nauki języków obcych

Zacznijmy od podstaw. By móc się komunikować trzeba aktywnie używać języka. Mówienie często napawa nas strachem, czasami wolimy nawet się nie odezwać. Myślimy, że nie znamy wystarczającej ilości słów, nasza wymowa nie jest perfekcyjna czy najzwyczajniej wstydzimy się kontaktu z nieznajomymi.

Co możemy zrobić w takim przypadku?„Kali jeść, Kali spać”* – czyli mówić w języku na poziomie, na którym aktualnie jesteśmy. „Kali jeść, Kali spać” * jest lepszym sposobem na komunikację niż niepowiedzenie niczego.|

*Dla tych którzy pominęli lekturę „W pustyni i w puszczy” Sienkiewicza, Kali był niewolnikiem derwiszów, który nie potrafił mówić dobrze po polsku i rozmawiał z polskimi bohaterami powieści, posługując się uproszczonym polskim, i chwała mu za to. Kali bowiem nie bał się popełnić błędów językowych, może zdawał sobie z tego sprawę, że to jest to jednym z największych wrogów osób pragnących opanować język obcy.

Przełamanie strachu przed popełnieniem błędu jest bardzo pomoce, może nawet niezbędne. Dla każdego przełamanie się na początku jest dość trudne, oznacza to bowiem, że przez pewien czas będziemy komunikowali się na poziomie małego dziecka.

Przez Twoją głowę przepłyną pewnie myśli pełne zwątpienia w samego siebie, może ktoś sobie przecież pomyśleć o Tobie, że nie jesteś znowu aż tak inteligentny. Ja sam na tym się łapie. Paradoksem jest to, że jeśli nie pozwolimy sobie poczuć się trochę „głupi” przed innymi, nie staniemy się mądrzejsi.

2. Brak wiary w siebie

Chcę Ci powiedzieć, że jesteś w stanie osiągnąć dużo więcej, niż Ci się wydaje! Często ludzie zaprzestają naukę języka, ponieważ nie wierzą we własne możliwości. Myślę, że już możesz uważać się za geniusza językowego. Opanowałeś już przynajmniej jeden język, i to wcale nie taki łatwy — polski. Gratuluję! Odniosłeś sukces i jesteś w tym naprawdę dobry.

Jako małe dziecko nie potrafiłeś mówić, z czasem stopniowo zacząłeś naśladować pojedyncze dźwięki podsłyszane od rodziców, one następnie zmieniały się w słowa, by ostatecznie stać się pełnymi zdaniami. W taki sam sposób uczymy się języka obcego.

Dlaczego wtedy nauczyłeś się polskiego pozornie bez wysiłku? Pewnie nie zdawałeś sobie z tego sprawy, że istnieje coś takiego jak wstyd czy żmudna nauka języka obcego. Opanowanie polskiego było dla Ciebie koniecznością i miałeś dobrą motywację, musiałeś przecież powiedzieć rodzicom, czego od nich chciałeś.

Kilka miesięcy temu szperając w YouTubie, natknąłem się na bardzo ciekawy filmik, w którym dwójka chłopaków postanowiła przeprowadzić eksperyment i nauczyć się czterech języków w ciągu jednego roku. Jakie były tego wyniki? Zaskakująco dobre.

Spędzili oni 3 miesiące w każdym z krajów. Ustanowili oni jedną zasadę — był to absolutny zakaz posługiwania się językiem innym niż język lokalny. Mimo iż nie mieli żadnej dotychczasowej wiedzy na temat języków miejsc, które odwiedzili po trzech miesiącach byli w stanie prowadzić dość zaawansowane rozmowy z lokalnymi mieszkańcami. Nauczyli się więc języka podobnie jak małe dzieci.

Zapraszam do obejrzenia filmiku, znajduje się poniżej. Oryginalny filmik nie jest dostępny w języku polski, ale dla tych, którzy uczą się angielskiego, polecam włączenie angielskich napisów i wsłuchanie się w to, co mają do powiedzenia ci dwaj podróżnicy.

Dzięki temu niecodziennemu eksperymentowi widzimy, że metoda prób i błędów naprawdę działa. Wyzbyj się strachu, uwierz w siebie i do przodu!

3. Brak samodzielności

Czy to wszystko, czego potrzebujemy, by przyswoić nowy język? Przeanalizujmy powyższy filmik. Poza używaniem języka w sytuacjach życia codziennego i motywacją to, co doprowadziło dwóch jego bohaterów do sukcesu, była praca, jaką samodzielnie włożyli w naukę języka.

Wielu z nas uważa, że by nauczyć się języka obcego musimy zapisać się na jakiś kurs. Nie neguję, że dobrze przygotowane kursy językowe mogą być bardzo pomocne, uważam jednak, że samo chodzenie na kurs nawet kilka razy w tygodniu nie sprawi, że opanujemy język.

Nauka języka to dość długi proces, który będzie wymagał Twojego osobistego zaangażowania. Nikt nie nauczy się języka za ciebie. Szkoda, że metody typu „naucz się języka w tydzień” NIGDY nie działają, to zwykłe triki marketingowe.

Nauka języka opiera się na „input”, po angielsku „wkładzie” – znaczy się, że im więcej czasu spędzimy, aktywnie obcując z językiem, tym szybciej się go nauczymy. Nie bój się, nie musi być wcale nudno!
Szukaj materiałów na tematy, które Cię fascynują. Otocz się językiem: słuchaj radia w języku, którego się uczysz. Te pół godziny na dzień z czasem naprawdę da efekty.

Pamiętaj, że nie musisz od razu rozumieć wszystkiego. Oglądaj telewizje czy filmiki na YouTube, czytaj w internecie teksty w języku docelowym, powtarzaj słówka, używając programu stosującego interwałowe powtórki (ang. spaced repetition) takiego jak na przykład Anki.

Na początku nie przejmuj się zbytnio gramatyką, poczytaj o jej regułach, a z czasem sam zauważysz, w jakiej kolejności native’i używają słów i jak one się zmieniają. Zaufaj Twojej intuicji językowej, która z czasem bardziej się rozwinie.

Kolejna sprawa to systematyczność. Stawiaj małe kroki, ale stawiaj je codziennie. Uważam, że lepiej codziennie pouczyć się przez 20 minut niż 2 godziny bez przerwy raz na tydzień. Postanów sobie, że będziesz posługiwał się językiem obcym za każdym razem, kiedy nadarzy się na to okazja.

4. Niewystarczająca motywacja

Dlaczego chcesz nauczyć się języka obcego? Czy chodzi tutaj o egzamin maturalny? O lepszą pracę? Może twoja miłość nie mówi po polsku? Czas na szczerą odpowiedź ….. Już?
Więc trzymaj się jej, będzie ona twoją motywacją. Motywacja musi być zawsze przy Tobie. To ona uczyni całą tę przygodę z językiem znośną w momentach zmęczenia, załamania i gdy chcesz się już poddać. Zapisz na kartce, co motywuję Cię do nauki języka. Spoglądaj na nią od czasu do czasu i pamiętaj, po co to robisz.

Czasami jeden typ motywacji nie wystarczy. Dlaczego by w takim razie nie szukać nowych źródeł inspiracji? Poznaj ludzi, którzy mówią w języku, którego się uczysz i z którymi nadajesz na tych samych falach. Dzięki internetowi to nie takie trudne.

Istnieją aplikacje takie jak Tandem, gdzie możesz znaleźć ludzi zainteresowanych nauką języków. Może lubisz podróże? Wybierz się do kraju, gdzie mówi się w danym języku. Czytanie to twoje hobby? Chwyć za książkę w danym języku, poczytaj może o kulturze i historii danego kraju.

Język otworzy Ci wrota do nowego świata i nauczy Cię czegoś nowego o Tobie samym — sam zobaczysz.

5. Wiara w nieprawdziwe stereotypy

Ostatnim, i uważam, że najbardziej tragicznym powodem, dlaczego nadal nie mówisz w języku obcym, są stereotypy związane z nauką języków. Zapewne słyszałeś już niektóre z nich. Poza tym, że są one nieprawdziwe, podejrzewam, że częściej służą za wymówkę niż za cokolwiek innego. Czas je zdemaskować.

„Nie mam talentu do języków” – każdy jest w stanie nauczyć się języka obcego. To dobra wiadomość. Wielu ludzi myśli, że jeśli mieli może problemy z angielskim czy niemieckim w szkole, to znaczy, że teraz nie są w stanie się nauczyć języka obcego.

Tak jak już wspomniałem, sama szkoła nie jest zazwyczaj w stanie nauczyć języka na wysokim poziomie. Nie jest to wina samej szkoły. Szkoła nie jest w stanie zapewnić nam wystarczającej ilości godzin obcowania z językiem na tydzień. Sami też musimy włożyć w naukę trochę wysiłku.

Kolejnym przekonaniem jest, że ludzie władający kilkoma językami obcymi to „geniusze”. To po prostu nie prawda (w przeważającej większości przypadków). Regularność i przełamanie strachu przed językiem prowadzą do tego, że z czasem opanowujemy język.

Poza tym znając kilka języków obcych, nauczenie się kolejnego jest dużo prostsze. Z czasem bowiem wyostrza się pamięć i polepsza intuicja językowa.

Wiek także nie musi być przeszkodą. Moja 50-letnia ciocia przeprowadziła się do Stanów kilka lat temu i teraz mówi płynnie po angielsku, uczyła się czegoś nowego codziennie. Może nie mówi perfekcyjnie, ale mówi. Ma teraz znajomych amerykanów, z którymi może dalej szlifować swój angielski.

Z drugiej strony, za granica znajdziecie też ludzi, którzy od wielu lat mieszkają poza Polską i w języku obcym nie mówią wcale. Przyczyną jest pewnie brak wystarczającej motywacji, nie brak geniuszu.

Czas rozpocząć nową przygodę !!!

Zapomnij więc o tych przesądach, otocz się językiem, który chcesz opanować, szukaj nowych przyjaciół, kanałów na YouTubie, podróżuj! Pamiętaj, że nauka języka obcego to przede wszystkim komunikacja. Nagrodą za znajomość języków są nowe znajomości, możliwości i przygody, po prostu pełniejsze życie. Życzę Ci powodzenia i dobrej zabawy!