p

• [pʰ] — na początku sylaby akcentowanej wymawiane jest z przydechem [pʰ]
• [p|] — na końcu wyrazu jest jedną ze stop consonants (spółgłosek zwartych), [p] zostaje więc częściowo “połknięte”, wypowiedziane bez wydechu.

• pit [pɪt] (dół) a dokładniej wymawiane jest jako [pʰɪt]
  

• map [mæp] (mapa) dokładniej: [mæp|]
  

b

Brzmi jak polskie b, ale wymawiane trochę mniej energicznie

[b|] – na końcu wyrazu jest jedną ze stop consonants, [b] zostaje więc częściowo “połknięte”, wypowiedziane bez wydechu.

• ban [bæn] (zakaz)
• cab [kæb|] (taksówka) – b jest tutaj “połknięte” [b|] (czyt. stop consonants)

m

Wymawiane dokładnie tak samo, jak polskie m

• mummy [mʌmi] (mumia)

• lamb [læm] jagnię, baranek
  

w

Brzmi dokładnie jak polskie ł

• wave [weɪv]  (fala)

• award [əˈwɔːrd] (nagroda)
  

f

Wymawiane dokładnie jak polskie f

• fat [fæt] (tłuszcz)
• mafia [mæfiə] (mafia)
  

v

Brzmi dokładnie jak polskie w

• van [væn] (furgonetka)

• move [muːv] (ruszać się)
  

θ

Brzmi jak f wymawiane, gdy czubek języka i krawędzie boczne luźno dotykają siekaczy. Jak s z końcem języka przy zębach.

Uwaga! Ten dźwięk nie jest ani polskim t ani  f.
Ponieważ θ nie istnieje w języku polskim zwróć na nie szczególną uwagę.

• think [ˈθɪŋk] (myśleć)
  
• both [boʊθ] (oboje)
  

Więcej na temat [θ] znajdziesz TUTAJ.

ð

d wymawiane, gdy czubek języka i krawędzie boczne luźno dotykają siekaczy, podobnie jak θ.
Jak z z końcem języka przy zębach.

Ta głoska nie istnieje w języku polskim i nie jest zastępowalna przez d ani przez w
Uwaga! Ten dźwięk nie jest ani polskim d ani w.  Ponieważ ð nie istnieje w języku polskim zwróć na nie szczególną uwagę.

• this [ðɪs] (ten)
  
• mother [ˈmʌðər] (matka)
  

Więcej na temat [ð] znajdziesz TUTAJ.

n

Podobne do polskiego n , ale z czubkiem języka nie dotykającym górnych zębów,
za to przylegającym do wału dziąsłowego LINK (z językiem trochę bardziej cofniętym)

• nap [næp] (drzemka)
  
• nanny [næni] (niania)
  

l

W języku angielskim istnieją dwa rodzaje l:

• clear/light l (jasne l), które wymawiane jest jak polskie l, z językiem dotykającym wału dziąsłowego (w porównaniu do polskiego l język jest położony troszkę głębiej)

• tak zwane dark l (ciemne l), które występuje tylko na końcu wyrazu.  Dark l przypomina polskie ł w wymowie kresowej — tył języka podniesiony jest w kierunku podniebienia miękkiego.

Czasami dark l zapisywane jest jako [ɫ] w transkrypcji fonetycznej. Jednak zazwyczaj transkrybuje się je jako [l], tak samo jak clear l.

• label [leɪbəl]
  
• lolly [ˈlɑːli]^US [lɒli]^BR
  
• pull [pʊl]
  

t

Podobne do polskiego t , ale z czubkiem języka nie dotykającym górnych zębów,
za to przylegającym do wału dziąsłowego
(z językiem trochę bardziej cofniętym)

W angielskim istnieją aż cztery rodzaje [t] (tak zwane alofony):

• [tʰ] — na początku sylaby akcentowanej wymawiane jest z przydechem [tʰ]
• [t|] — na końcu wyrazu jest jedną ze stop consonants, [t] zostaje więc częściowo “połknięte”, wypowiedziane bez wydechu.
• [ɾ]  — flap t – ten dźwięk jest charakterystyczny dla wymowy amerykańskiej i nie znajdziesz go na przykład w mowie brytyjskiej. Flap t występuje tylko między samogłoskami i brzmi bardziej jak szybkie [d] niż [t].
• [ʔ] — glottal stop (zwarcie krtaniowe) to dźwięk, który wydajemy na przykład, gdy mówimy nie-e albo a-ha, to szybkie zamkniecie i otwarcie strun głosowanych, wymawiane bez podmuchu powietrza. Glottal stop często znajdziesz w brytyjskiej odmianie angielskiego.
  Glottal stop znajdziesz przed nieakcentowaną sylabą z dźwiękiem [n].

• tunnel [t^hʌnəl] zazwyczaj zapisywane po prostu jako: [tʌnəl]
• mat [mæt|] zazwyczaj jako: [mæt]
  
• later [ˈleɪɾər] (tylko w amerykańskim angielskim) zazwyczaj jako: [ˈleɪtər]
• button [ˈbʌʔn] zazwyczaj jako [ˈbʌtn]
  

d

[d|] – na końcu wyrazu jest jedną ze stop consonants, [d] zostaje więc częściowo “połknięte”, wypowiedziane bez wydechu.

• dog [dɔːɡ]^US [dɒg]^BR (pies)
  
• bird [bɜːrd|] (ptak) – d jest tutaj “połknięte” [d|] (czyt. stop consonants)

s

• snake [sneɪk] (wąż)
  
• mass [mæs] (masa)
  

z

• buzz [bʌz] (bzyczenie)
  

r

• rat [ræt] (szczur)
  

ʃ

Bardziej miękkie niż polskie sz
(między polskim sz a ś)

• shell [ˈʃel] (muszla)

• cushion [ˈkʊʃən] (poduszka)
  

ʒ

Bardziej miękkie niż polskie ż
(między polskim ż a ź)

• genre [ˈʒɑːnrə]^US [ˈʒɒnrə]^BR (rodzaj)

• vision [ˈvɪʒən] (wizja)
  

ʧ

Bardziej miękkie niż polskie cz
(między cz a ć)

• China [ˈtʃaɪnə] (Chiny)
  
• match [ˈmætʃ] (mecz)
  

ʤ

• jeep [ˈdʒiːp]
  

• large [ˈlɑːrdʒ] wielki
  

j

Podobne do polskiego j z mniej uniesioną środkową częścią języka

• yes [jes] (tak)

k

• na początku sylab akcentowanych wymawiane jest z przydechem [kʰ])
• [k|] – na końcu wyrazu jest jedną ze stop consonants, [k] zostaje więc częściowo “połknięte”, wypowiedziane bez wydechu.

• cut [kʰʌt] ciąć, kroić, zazwyczaj zapisywane w alfabecie fonetycznym po prostu jako [kʌt]

• • luck [lʌk|] (szczęście) – tutaj jest samogłoską zwartą

g

Jak polskie g, ale wymawiane trochę mniej energicznie.

[g|] – na końcu wyrazu jest jedną ze stop consonants, [g] zostaje więc częściowo “połknięte”, wypowiedziane bez wydechu.

• • good [gʊd] (dobry)

• • beg [beɡ|] (żebrać) – g jest tutaj “połknięte” [g|] (czyt. stop consonants)

ŋ

Tworzy się, gdy próbujemy wypowiedzieć ng, ale bez wymawiania g na końcu — tył języka przywiera do podniebienia miękkiego (tyłu podniebienia).

W polskim występuje w takich wyrazach jak bank czy kangur.

• • sing [ˈsɪŋ] (śpiewać)

• • bring [ˈbrɪŋ] (przynosić)
    

Więcej na temat [ŋ] znajdziesz TUTAJ.

h

Wymawiane podobnie do polskiego polskie h, ale w języku angielskim h jest łagodniejsze.
Praktycznie jest łagodnym wydechem i nie wymaga tak dużo energii jak wymowa polskiego h.
Wymowa h zależy również od dźwięku jaki po nim występuje.

• • hungry [hʌŋgri] (głodny)

• • honey [hʌni] (miód)
    

ə

[ə] to dźwięk zwany schwa/shwa. Przy jego wymowie musisz się rozluźnić.
To dźwięk przypominający krótkie i leniwe polskie e.

? usta,  ? policzki

• • • rozluźnione

   szczęka

• • • minimalnie uchylona

  język

• • • lekko tylko wysunięty do przodu

W takiej pozycji można wydać ten dźwięk samoczynnie przy najmniejszym otwarciu ust.

AUDIO

Przykłady:

• • about [əˈbaʊt]
  • data [ˈdeɪtə]

AUDIO

ʌ

[ʌ] i shwa to pratycznie ten sam dźwięk. Jedyną różnicą jest to, że przy wymowie [ʌ]  bardziej opada szczęka. [ʌ]  to akcentowana wersja shwa. Dlatego też oba te dźwięki są bardzo wyluzowane, przy ich wymowie twoje usta będą dość zrelaksowane.

? usta,  ? policzki

• • rozluźnione, w neutralnej pozycji

  język

• • lekko wysunięty do przodu

!  szczęka

• • przy wymowie [ʌ] usta są średnio otwarte
    (przy wymowie [ə] usta są tylko minimalnie uchylone)

Prosto mówiąć, żeby wypowiedzieć  [ʌ] powiedź [ə] i bardziej otwórz usta, i voilà!

AUDIO

• love [lʌv] (kochać)
• blood [blʌd] (krew)

æ

Przy wymowie [æ] skup się na ułożeniu języka i szczęki:

 szczęka

• • • opada dosyć nisko – szeroko otwarte usta

  język

• • • czubek języka dotyka dolnych zębów
    • język być dość szeroki i płaski
    • tył języka lekko uniesiony

AUDIO albo filmik

Przykłady:

• • cat [kæt] (kot)
  • apple [æpl] (jabłko)

AUDIO

Wyjątki!

Jeśli po dźwięku [æ] znajduje się [n] albo [m] pomiędzy nie wstawiamy zrelaksowany dźwięk schwa [ə].

UWAGA! Niestety ta zmiana nigdy nie jest uwzględniona w transkrypcji fonetycznej, musisz o niej pamiętać!
Znaczy to, że jeśli w transkrypcji fonetycznej jakiegoś słowa znajdziesz zbitkę [æn], albo [æm] powinieneś przeczytać ją jako [æən], albo [æəm] mimo że zapis wcale na to nie wskazuje.

[æn] → [æən]
[æm] → [æəm]

Przykłady:

• man [mæn]  → czytaj jako → [m  æ  ə  n]
• land [lænd] → czytaj jako → [l  æ  ə  nd]

Podobnie dzieje się w przypadku zbitki [æŋ], którą czytamy jako [eɪŋ=[p

l, ./’;l,

[æŋ] → [eɪŋ]

Przykłady:

• bank [bæŋk] → czytaj jako → [b e ɪ ŋ k]
• angry [ˈæŋɡri] → czytaj jako → [ˈe ɪ ŋ ɡri]

e

Czasami w alfabecie fonetycznym możesz zobaczyć [e] zapisane również jako [ɛ]. Pamiętaj, że chodzi tutaj dokładnie o ten sam dźwięk.

[e] brzmi jak e w polskich słowach wieś albo sień.
Przy jego wymowie usta są trochę bardziej przymknięte,
język minimalnie bardziej wysunięty do przodu niż przy wymowie polskiego e.

? usta

• • • • bardziej przymknięte niż przy wymowie polskiego e

?  język

• • • • trochę bardziej wysunięty do przodu

AUDIO

Przykłady:

• • • bed [bed] (łóżko)
    • edge [edʒ] (brzeg, skraj)
    • men [men]
    • every [ˈevri]
    • anything [ˈeniθɪŋ]

AUDIO

ɪ

[ɪ] przypomina dźwięk pomiędzy polskim i oraz y, przy czym trochę bardziej zbliżone jest do naszego y.
Jest jednak mniej napięte niż polskie i.
Uważaj też, żeby nie pomylić go z polskim y, które wypowiadamy z bardziej cofniętym językiem.

? usta

• • • • luźne

  język

• • • • rozluźniony

AUDIO

Przykłady:

• • • click [klɪk] (klikać)
    • big [bɪɡ]
    • gym [dʒɪm]
    • busy [ˈbɪzi]
    • begin [bɪˈgɪn]

AUDIO

ɒ

• dog [dɒg]^BR [dɔːɡ]^US  (pies)
• coffee [kɔːfi]^US [kɒfi]^BR (kawa)

ʊ

[ʊ] jest krótką samogłoską przypominającą rozluźnione polskie u.

? usta

• • • • rozluźnione, lekko rozchylone, bez “dzióbka”

?  język

• • • • lekko cofnięty

Przykłady:

• • • book [bʊk] (książka)
    • hook [hʊk] (haczyk)

ɑ:

[ɑ:] to długa i bardzo otwarta samogłoska. 
To dźwięk, który wymawiasz, kiedy idziesz do lekarza i ten prosi Cię o szerokie otwarcie ust i powiedzenie: „Aaaaaaaaaaaa…”.

(zazwyczaj używane w amerykańskim angielskim, tam gdzie w brytyjskim użyto by krótkiego ɒ)

? usta

• • • bardzo szeroko otwarte

  język

• • • spłaszczony i umiszczony nisko w ustach
    • czubek języka dotyka tylnej części przednich dolnych zębów 

AUDIO

Przykłady:

• • art [ɑːrt] (sztuka)
  • lard [lɑːrd] (smalec)
  • job [dʒɑːb]
  • block [blɑːk]
  • want [wɑːnt]

AUDIO

ɜ:

W odmianie brytyjskiej zapisywany jako [ɜ:] i wymawiany długo w połowie drogi między polskim e i u

W odmianie amerykańskiej zapisywany jako [ɜ:r] albo [ɝ:].

[ɜ:r] to długa samogłoska, która występuje w amerykańskiej i kanadyjskiej odmianie języka angielskiego.
Przypomina dźwięk między polskim e oraz u z językiem podniesionym do wymowy amerykańskiego [r].

? usta

• • • • lekko zaokrąglone
      • mniej otwarte niż przy wymowie polskiego e

?  język

• • • • bardzo napięty
      • przód języka podniesiony do wymowy amerykańskiego [r] (nie dotyka podniebienia)
      • tył języka podniesiony

AUDIO

Przykłady:

• • girl [ɡɜːrl] – dziewczyna
  • person [ˈpɜːrsn] – osoba
  • Turkey [ˈtɜːrki] – Turcja
  • learn [lɜːrn] – uczyć się
  • world [wɜːrld] – świat

AUDIO

i:

• • free [friː] (wolny)
  • speak [spiːk] (mówić)
  • need [niːd] (potrzebować)
  • Chinese [ˌtʃaɪˈniːz] (chiński)
  • eastern [ˈiːstərn] (wschodni)

AUDIO

Istnieje również krótka wersja – [i], którą znajdziesz zazwyczaj w wyrazach z końcówką -y.

• • many [meni]
  • Germany [ˈdʒɜːrməni]

AUDIO

ɔ:

• thought [θɔːt] (myśl)
• although [ɔːlˈðoʊ] (chociaż)

u:

• movie [muːvi] (film)
• cool [kuːl] (chłodny)

aɪ

Czytane mniej więcej jak polskie aj z tym, że [ɪ] jest mniej napięte niż polskie j i brzmi jak zrelaksowane y.
Przez co cały dyftong jest mniej napięty niż polskie aj.

AUDIO

• • like [laɪk] (lubić)
  • shy [ʃaɪ] (nieśmiały)
    
    AUDIO

eɪ

Czytane mniej więcej jak polskie ej, ale nie dokładnie tak samo.

[eɪ] to połączenie angielskiego [e] + [ɪ].
Przy wymowie [e] język jest bardziej wysunięty do przodu niż ma to miejsce w języku polskim.
[ɪ] jest mniej napięte niż polskie j i brzmi jak zrelaksowane y.

• • clay [kleɪ] (glina) – porównaj z polskim klej
  • day [deɪ] (dzień)

ɔɪ

• boy [bɔɪ](chłopiec)
• oil [ɔɪl] (olej)

aʊ

[aʊ] = [æʊ]

• count [kaʊnt] (liczyć)
• now [naʊ] (teraz)

oʊ

• hope [hoʊp] (nadzieja)
• soap [soʊp] (mydło)

ɪə

• clear [klɪər] (jasny)
• near [nɪər] (blisko)

ʊə

• tour [tʊr]^US [tʊər]^BR (wycieczka)
• lure [lʊr]^US [lʊər]^BR (zwabić)

eə

• fare [feər] (opłata)
• mayor [meər] (burmistrz)

developmental

[dɪ,veləpˈmentl]

developmental

[dɪ,veləp’mentl]